Wydarzenia Aktualności

Zapraszamy na webinarium na temat otwartego udostępniania danych badawczych organizowane przez Interdyscyplinarne Centrum Modelowania Matematycznego i Komputerowego Uniwersytetu Warszawskiego (ICM UW) we współpracy z Narodowym Centrum Nauki.

Udostępnianie i ponowne wykorzystywanie danych badawczych

17 sierpnia 2023 r. (czwartek), godz. 11:00 – 12:30

Podczas webinarium omówione zostaną następujące zagadnienia:

• możliwość ponownego wykorzystania danych w kontekście zasady Reusable,
• korzystanie z wolnych licencji.

Szkolenie poprowadzi dr Krzysztof Siewicz z Platformy Otwartej Nauki (ICM UW). W czasie webinarium przewidziany jest czas na pytania i odpowiedzi.

Rejestracja na webinarium za pośrednictwem formularza Clickmeeting: https://icm.clickmeeting.com/udostepnianie-danych-badawczych-w-sposob-umozliwiajacy-ich-ponowne-wykorzystanie/register Zgłoszenia przyjmowane będą do wyczerpania limitu miejsc. Potwierdzenie udziału zostanie przesłane do Państwa drogą e-mailową.

Nagranie z webinarium udostępnione zostanie w ramach kursu z zarządzania danymi badawczymi dla naukowców i data stewardów, który uruchomiony zostanie na platformie Navoica (https://navoica.pl/).

Zadanie realizowane przez Narodowe Centrum Nauki na podstawie zlecenia Ministra Edukacji i Nauki dot. krajowej koordynacji partnerstwa European Open Science Cloud w latach 2022-2023. 

Zapraszamy na dwa webinaria na temat otwartego udostępniania danych badawczych organizowane przez Interdyscyplinarne Centrum Modelowania Matematycznego i Komputerowego Uniwersytetu Warszawskiego (ICM UW) we współpracy z Narodowym Centrum Nauki.

Repozytoria danych badawczych

19 maja (piątek), godz. 12:00 – 13:00

Podczas webinarium omówione zostaną następujące zagadnienia:

• rodzaje repozytoriów danych badawczych (instytucjonalne, specjalistyczne, dziedzinowe, ogólnego przeznaczenia),

• kryteria wyboru właściwego repozytorium,

• przykłady repozytoriów;

• ogólne zasady udostępniania danych w repozytoriach.

Szkolenie poprowadzi Wojciech Fenrich z Platformy Otwartej Nauki (ICM UW). W ramach webinarium przewidziany jest czas na pytania i odpowiedzi.

Rejestracja na webinarium za pośrednictwem formularza Clickmeeting: https://icm.clickmeeting.com/repozytoria-danych-badawczych/register

Zgłoszenia przyjmowane będą do wyczerpania limitu miejsc. Potwierdzenie udziału zostanie przesłane drogą e-mailową.

Aktualizacja 16 maja 2023: Limit miejsc na webinarium został wyczerpany. Osoby zarejestrowane otrzymały zaproszenie wraz z linkiem dostępu z systemu ClickMeeting.

Udostępnianie danych badawczych w sposób umożliwiający ich ponowne wykorzystanie

22 maja (poniedziałek), godz. 15:00 – 16:00

Podczas webinarium omówione zostaną następujące zagadnienia:

• możliwość ponownego wykorzystania danych w kontekście zasady Reusable,

• prawna ochrona różnych rodzajów danych a ponowne wykorzystanie,

• korzystanie z wolnych licencji.

Szkolenie poprowadzi Krzysztof Siewicz z Platformy Otwartej Nauki (ICM UW). W ramach webinarium przewidziany jest czas na pytania i odpowiedzi.

Rejestracja na webinarium za pośrednictwem formularza Clickmeeting: https://icm.clickmeeting.com/udostepnianie-danych-badawczych-w-sposob-umozliwiajacy-ich-ponowne-wykorzystanie/register

Zgłoszenia przyjmowane będą do wyczerpania limitu miejsc. Potwierdzenie udziału zostanie przesłane drogą e-mailową.

Nagrania z webinariów udostępnione zostaną w ramach kursu z zarządzania danymi badawczymi dla naukowców i data stewardów, który uruchomiony zostanie na platformie Navoica (https://navoica.pl/).  

W styczniu 2023 r. rozpoczął się projekt „Creating a Robust Accessible Federated Technology for Open Access” (CRAFT-OA), w którym udział bierze Interdyscyplinarne Centrum Modelowania Matematycznego i Komputerowego Uniwersytetu Warszawskiego.

Celem projektu jest wzmocnienie diamentowego modelu otwartego dostępu, czyli publikowania w otwartych czasopismach bez opłat ani po stronie autorów (za publikację w otwartym dostępie), ani czytelników (za dostęp do treści). Dzięki opracowaniu i udostępnieniu konkretnych usług i narzędzi obejmujących cały cykl wydawniczy projekt CRAFT-OA umożliwi lokalnym i regionalnym platformom wydawniczym oraz dostawcom usług rozwój, profesjonalizację i zwiększenie interoperacyjności z innymi systemami informacji naukowej. 

Projekt koncentruje się na czterech obszarach działań mających na celu rozwijanie modelu diamentowego: opracowaniu ulepszeń technicznych dla platform wydawniczych; rozwoju   oprogramowania, z którego korzystają czasopisma; stworzeniu społeczności praktyków w celu wspierania rozwoju infrastruktury oraz zwiększenia widoczności i rozpoznawalności modelu diamentowego; zintegrowaniu publikacji diamentowych z rozwiązaniami przyjmowanymi w ramach Europejskiej Chmury Otwartej Nauki (EOSC) i w innych agregatorach danych.

Zadaniem ICM w projekcie jest utworzenie globalnego katalogu czasopism otwartych oraz ich zawartości (tzw. Diamond Discovery Hub). Katalog będzie te dane gromadził, indeksował i udostępniał w różnych formatach do pobrania przez systemy zewnętrzne, takie jak np. DOAJ czy WoS. Dane będzie można również przeszukiwać i przeglądać przez interfejs www. Dodatkowo w ramach projektu ICM będzie uczestniczył w integracji stworzonych narzędzi i zgromadzonych danych z platformą EOSC. 

Projekt CRAFT-OA realizują 23 organizacje z 14 krajów europejskich, za koordynację odpowiada Uniwersytet w Getyndze (na stronie uniwersytetu znaleźć można więcej informacji o projekcie), a polskimi partnerami są ICM oraz Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk. Projekt finansowany jest ze środków programu Horyzont Europa.

Ponad pół miliona artykułów w Bibliotece Nauki

W ubiegłym roku uruchomiona została nowa odsłona Biblioteki Nauki, której zasoby stale rozwijamy we współpracy z wydawcami czasopism i książek naukowych oraz dziedzinowymi bazami indeksującymi czasopisma naukowe. Pod koniec 2021 roku w serwisie znajdowało się ponad 440 tysięcy artykułów z 1531 czasopism oraz ponad 650 książek. W grudniu tego roku liczba artykułów przekroczyła 514 tysięcy, a książek – 1311. Całkowita liczba pobrań plików publikacji w ciągu ostatniego roku wyniosła ponad 6,3 milionów. Podczas webinarium zorganizowanego z tej okazji przedstawiciele i przedstawicielki wydawnictw korzystających z Biblioteki Nauki opowiedzieli o modelach otwartego publikowania czasopism i książek oraz o zasobach udostępnianych w naszym serwisie.

Jakub Szprot, kierownik Platformy Otwartej Nauki, podsumował rozwój serwisu w artykule zamieszczonym w serwisie Nauka w Polsce: „Zebranie i udostępnienie na jednej platformie dużej części wydawanych w naszym kraju publikacji naukowych otwiera nowe możliwości wykorzystania ich treści, również na drodze maszynowego przetwarzania. Jesteśmy przekonani, że Biblioteka Nauki będzie istotnym elementem zaczynającego się obecnie tworzyć ekosystemu otwartej nauki, łączącego publikacje, dane i inne cyfrowe obiekty badawcze”.

Rozwijają się także zasoby Repozytorium CeON, w którym badacze i badaczki udostępnili już ponad 20 tysięcy publikacji: artykułów naukowych, monografii, doktoratów i innego typu materiałów. Ponad 12 tysięcy publikacji udostępnionych zostało na licencjach Creative Commons. Repozytorium jest adresowane do całego polskiego środowiska naukowego; w serwisie udostępniło swoje prace ponad 14 tysięcy osób. 

Otwarte monografie naukowe

W czerwcu odbyło się webinarium z okazji zgromadzenia w Bibliotece Nauki ponad 1000 książek w otwartym dostępie. Podczas wydarzenia przedstawiona została inicjatywa Open Access Books Network, a także nasze doświadczenia z wieloletnich działań na rzecz otwierania dostępu do publikacji książkowych – poczynając od gromadzenia książek out-of-print dzięki nawiązywaniu bezpośredniego kontaktu z autorami, po aktualną współpracę z wydawcami, którzy umieszczają swoje książki w Bibliotece Nauki na podstawie zawieranych z nami umów. Wydarzenie zorganizowaliśmy we współpracy ze Stowarzyszeniem Wydawców Szkół Wyższych oraz Sekcją Wydawców Akademickich i Naukowych Polskiej Izby Książki. 

Jesienią we współpracy z Komisją ds. Wydawnictw Naukowych przy KRASP zorganizowaliśmy serię trzech spotkań na temat finansowych, technicznych i prawnych aspektów publikowania książek w otwartym dostępie. Naszymi gośćmi byli zagraniczni i polscy specjaliści z wydawnictw naukowych, bibliotek akademickich i organizacji rozwijających narzędzia do otwartego udostępniania książek, a także specjaliści z zakresu prawa autorskiego. W spotkaniach udział wzięło łącznie 430 osób. Nagrania ze spotkań dostępne są na naszym kanale YouTube.

Rozwój kolekcji instytucjonalnych w Repozytorium Otwartych Danych 

Mijający rok był czasem intensywnego rozwoju kolekcji instytucjonalnych w Repozytorium Otwartych Danych RepOD, z którego korzysta już 13 instytucji naukowych: uniwersytetów i instytutów naukowych oraz badawczych. Kolekcje umożliwiają gromadzenie w jednym miejscu danych wytwarzanych w ramach badań prowadzonych w danej instytucji oraz udostępnianie ich zgodnie ze światowymi standardami, między innymi zasadami FAIR. Instytucje sprawują nadzór merytoryczny nad swoimi kolekcjami, współpracując przy ich prowadzeniu z ICM UW.

W ramach współpracy rozpoczęliśmy w tym roku publikację serii kwestionariuszy, w których osoby odpowiedzialne za prowadzenie kolekcji omawiają przyjęte w ich instytucjach sposoby pracy i procedury.

Kolekcja Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu uruchomiona została w odpowiedzi na na narastające potrzeby pracowników uczelni, aby deponować dane surowe i inne wyniki badań. „RepOD jest repozytorium o zasięgu krajowym, co sprawia, że zdeponowane zbiory mogą być zauważone przez większą grupę odbiorców. Liczyliśmy na szybsze „wyjście” w świat, rejestrację repozytorium w światowych zasobach, agregację zbiorów RepOD przez programy indeksujące tego typu platformy oraz wsparcie informatyczne (aktualizacja oprogramowania)” – zauważają Dominika Czyżak, Kamila Perlik, Karolina Zawada i Dominik Piotrowski z Biblioteki Uniwersyteckiej w Toruniu.

Krzysztof Gmerek, administrator danych badawczych w otwartym dostępie na Uniwersytecie Przyrodniczym w Poznaniu, zwrócił uwagę m.in. na dotychczasową historię współpracy z ICM, a także na bieżące wsparcie: „Niezwykle istotne wsparcie w procesie deponowania i publikowania danych badawczych zapewnia ze strony ICM Pan Wojciech Fenrich – Administrator RepOD, który stanowi, mówiąc kolokwialnie, „drugą parę oczu”, czyli weryfikuje poprawność metadanych, służy pomocą techniczną, odpowiada na pytania i pomaga pokonywać pojawiające się trudności”. 

Na decyzję o założeniu kolekcji instytucjonalnej Uniwersytetu Szczecińskiego wpłynęło kilka czynników wskazanych przez prof. dr hab. Annę Cedro, dr Magdalenę Czyszkiewicz i Michała Giedrysa. Oprócz potrzeb pracowników i konieczności posiadania takiej kolekcji wynikającej z instytucjonalnej polityki otwartego dostępu, zespół działający na Uniwersytecie Szczecińskim wskazał także szeroką bazę szkoleń dotyczących korzystania z Repozytorium Otwartych Danych RepOD oraz przyjazną stronę internetową Repozytorium, a także łatwość nawiązania kontaktu z naszym zespołem i pomoc techniczną. 

Materiały informacyjne na temat zarządzania danymi badawczymi 

W tym roku opublikowaliśmy zaktualizowane wersje dwóch broszur na temat zarządzania danymi badawczymi. Jedna z publikacji dotyczy kwestii prawnych i przybliża prawne aspekty zarządzania danymi badawczymi na etapach planowania projektu, prowadzenia badań oraz udostępniania ich rezultatów. W publikacji omówiono także różnego typu licencje, z których korzystać mogą badacze udostępniający dane. Zaktualizowane lub uzupełnione w 2022 r. treści obejmują w szczególności zagadnienia komercjalizacji wyników badań, regulaminów własności intelektualnej, ochrony danych osobowych oraz ponownego wykorzystania informacji sektora publicznego. Druga zaktualizowana broszura jest przewodnikiem dla osób chcących korzystać z danych badawczych udostępnianych przez naukowców. Znalazły się w niej aktualne informacje o rejestrach repozytoriów danych, wyszukiwarkach zestawów danych, a także o repozytoriach prowadzonych przez nasz zespół. Publikacje dostępne są na naszej stronie w zakładce poświęconej zarządzaniu danymi badawczymi.

Promocja otwartej nauki

Jak co roku zaangażowaliśmy się w upowszechnianie otwartej nauki podczas Tygodnia Otwartego Dostępu, który w tym roku organizowany był pod hasłem „Otwartość dla sprawiedliwości klimatycznej”. W ramach Tygodnia koordynowaliśmy gromadzenie informacji na stronie Uwolnij Naukę oraz zorganizowaliśmy spotkania online we współpracy z Nauką o Klimacie oraz z Open Climate Campaign. Tegoroczny temat przewodni był punktem wyjścia artykułu opublikowanego w październikowym numerze „Forum Akademickiego”.

Natalia Gruenpeter z naszego zespołu przybliżyła w nim zmiany w formie działań na rzecz otwartej nauki, które w coraz większym stopniu akcentują społeczne skutki określonych form komunikacji naukowej i potrzebę zmian. W artykule przedstawione zostały także otwarte publikacje na temat zmian klimatu wydane przez Uniwersytet Warszawski i Uniwersytet Jagielloński oraz techniczne rozwiązania wdrażane przez OpenAIRE, uwzględniające schemat klasyfikacji oparty na Celach Zrównoważonego Rozwoju.

Kwestia dalekosiężnych celów otwartego dostępu poruszona została m.in. w rekomendacjach wydanych z okazji 20. rocznicy Budapeszteńskiej Inicjatywy Otwartego Dostępu (przygotowane przez nasz zespół tłumaczenie na język polski dostępne jest na stronie BOAI). „Otwarty dostęp nie jest celem samym w sobie, lecz środkiem prowadzącym do dalszych celów. Nade wszystko jest środkiem pozwalającym osiągnąć sprawiedliwość, jakość, użyteczność i długofalową równowagę badań naukowych” – piszą sygnatariusze deklaracji, zwracając tym samym uwagę na potrzebę osadzenia postulatów ruchu otwartej nauki w szerszym kontekście. 

W tym roku rozwijaliśmy także współpracę z pełnomocnikami ds. otwartego dostępu powołanymi w polskich instytucjach naukowych. W ramach sieci działa grupa dyskusyjna, która umożliwia wymianę informacji, a także organizowane są webinaria.

Udział w międzynarodowych inicjatywach

Intensywnie uczestniczyliśmy także w pracach powołanych przez EOSC Association grup zadaniowych, których zadaniem jest wypracowanie rozwiązań istotnych dla realizacji i aktualizacji strategicznego planu badań i innowacji European Open Science Cloud. Więcej informacji na temat stowarzyszenia oraz poszczególnych grup znaleźć można na stronie EOSC Association. Podczas zorganizowanego przez Narodowe Centrum Nauki Festiwalu EOSC, który odbył się w październiku zaprezentowaliśmy nasze działania w zakresie otwartej nauki na szczeblu krajowym oraz europejskim – w ramach OpenAIRE. Organizacja rozwija europejską infrastrukturę otwartej nauki i wspiera badaczy oraz instytucje w udostępnianiu wyników badań. ICM jest jeden z głównych partnerów technicznych, a nasz zespół prowadzi w Polsce Krajowe Biuro Otwartego Dostępu.

15 grudnia 2022 r. zakończyliśmy cykl webinariów na temat publikacji książek naukowych w otwartym dostępie, organizowanych we współpracy z Komisją ds. Wydawnictw Naukowych przy KRASP. Ostatnie spotkanie poświęcone było aspektom prawnym, które omówiła dr Sybilla Stanisławska-Kloc (adwokat, Katedra Prawa Własności Intelektualnej, Uniwersytet Jagielloński) oraz dr Krzysztof Siewicz z naszego zespołu. Prezentacje dotyczyły prawa autorskiego, umów wydawniczych oraz licencji Creative Commons, a także wymogów wynikających z polityk otwartości instytucji finansujących badania naukowe.

Omówione zostały wynikające z prawa autorskiego wymagania względem umów z autorami, stosowane w praktyce rozwiązania mające na celu udostępnianie publikacji w sposób otwarty, rodzaje wolnych i otwartych licencji, a także zasygnalizowane zostały zmiany nadchodzące w związku z oczekującym wdrożeniem najnowszych przepisów UE w tym obszarze.

Prezentacje:

Umowy dot. autorskich praw majątkowych w praktyce wydawców książek naukowych

Prawne aspekty otwartego dostępu

Nagranie z webinarium dostępne jest na naszym kanale YouTube.

21 listopada 2022 r. odbyło się webinarium poświęcone technicznym zagadnieniom wymiany danych i metadanych powiązanych z otwartymi monografiami naukowymi.

Wydarzenie rozpoczęło się od prezentacji członków naszego zespołu zaangażowanych w prace nad udostępnianiem monografii w Bibliotece Nauki (https://bibliotekanauki.pl/). Ryszard Burek przedstawił ogólne zasady współpracy z wydawnictwami, a Jan Ciarka omówił kwestie interoperacyjności, w szczególności wymiany metadanych pomiędzy różnymi platformami wydawniczymi a Biblioteką Nauki.

Biblioteka Nauki - techniczne możliwości wymiany metadanych from Platforma Otwartej Nauki

Kolejne prezentacje przygotowały przedstawicielki uniwersyteckich wydawnictw. Beata Klyta z Wydawnictwa Uniwersytetu Śląskiego przybliżyła założenia, cele i wyzwania związane z wdrażaniem systemu Open Monograph Press. Prezentacja dotyczyła zarówno aspektów organizacyjnych, związanych m.in. z włączeniem platformy w procedury wydawnictwa, jak i aspektów technicznych, w tym obsługi niezbędnych wtyczek czy wymiany metadanych.

Prezentacja: Monografie Naukowe - Uniwersytet Śląski from Platforma Otwartej Nauki

Katarzyna Smyczek opowiedziała o platformie czasopism Wydawnictwa Uniwersytetu Łódzkiego, która wykorzystuje oprogramowanie Open Journal Systems. Prezentacja uwzględniała schematy publikowania, korzystanie z trwałych identyfikatorów, a także integrację platformy wydawniczej z narzędziami służącymi promocji.

Prezentacja: Platforma czasopism Wydawnictwa Uniwersytetu Łódzkiego from Platforma Otwartej Nauki

Następnie Aleksandra Brzozowska z Biblioteki Uniwersytetu Łódzkiego zaprezentowała uniwersyteckie repozytorium, w szczególności model współpracy z wydawnictwem, a także finansowe, techniczne i prawne aspekty gromadzenia, udostępniania i archiwizowania publikacji naukowych.

Prezentacja: DSpace - doświadczenia Repozytorium Uniwersytetu Łódzkiego from Platforma Otwartej Nauki

Kolejna część webinarium prowadzona była w języku angielskim. Profesor John Willinsky, dyrektor Public Knowledge Project, skupił się na praktycznych aspektach korzystania z Open Monograph Press (https://pkp.sfu.ca/omp/). To oprogramowanie open source służące do publikowania książek naukowych, które daje jednocześnie możliwość zarządzania pracami redakcyjnymi i procesem wydawniczym, m.in. w zakresie recenzji, edycji, katalogowania oraz publikacji i promocji.

Kolejne spotkanie w cyklu webinariów na temat otwartych monografii odbędzie się 15 grudnia 2022 i poświęcone będzie aspektom prawnym. Szczegóły znaleźć można w aktualnościach na naszej stronie.

Nagrania z webinarium dostępne są na naszym kanale YouTube: część 1 - prezentacje w języku polskim, część 2- prezentacja Johna Willinsky'ego w języku angielskim.

15 grudnia 2022 r. w godzinach 14.00–16:30 odbędzie się kolejne webinarium poświęcone publikowaniu monografii naukowych w otwartym dostępie, tym razem poświęcone prawnym aspektom tego typu publikacji. Wydarzenie organizujemy we współpracy z Komisją ds. Wydawnictw Naukowych przy KRASP.  

Program wydarzenia: 

14:00 przywitanie uczestników przez organizatorów 

14:05 Rodzaje umów pomiędzy wydawcami i autorami oraz wynikające z prawa autorskiego zasady ich prawidłowego formułowania w kontekście umieszczenia publikacji w otwartym dostępie, dr Sybilla Stanisławska-Kloc, adwokat, Katedra Prawa Własności Intelektualnej, Uniwersytet Jagielloński 

14:50 Możliwe prawne rozwiązania relacji autor-wydawca, na tle funkcjonujących w praktyce zwyczajów, wymagań instytucji finansujących oraz polityk otwartości, dr Krzysztof Siewicz, radca prawny Platforma Otwartej Nauki, ICM Uniwersytet Warszawski

15:35 sesja pytań i odpowiedzi z prelegentami

Spotkanie odbędzie się na platformie Clickmeeting. Formularz rejestracyjny: https://bit.ly/monografieOA3 

15 listopada 2022 r. odbyło się webinarium organizowane z okazji udostępnienia w Bibliotece Nauki ponad pół miliona artykułów naukowych. Podczas spotkania zaprezentowany został model funkcjonowania Biblioteki Nauki (https://bibliotekanauki.pl/) oraz działania wydawców korzystających z serwisu, w szczególności w zakresie przyjętych przez nich polityk otwartego udostępniania publikacji, zarówno czasopism naukowych, jak i książek.

Spotkanie otworzyli Jakub Szprot, kierownik zespołu Platformy Otwartej Nauki oraz Krzysztof Siewicz, koordynator Biblioteki Nauki, którzy powitali uczestników i opowiedzieli o współpracy z wydawcami i bazami tematycznymi.

Następnie Xawery Stańczyk z Głównego Urzędu Statystycznego zaprezentował wydawane przez GUS czasopisma i monografie naukowe oraz omówił doświadczenia i wyzwania związane z otwartym publikowaniem, w tym uwarunkowania prawne oraz sposób korzystania z licencji Creative Commons. Informacje o publikacjach znaleźć można w Portalu Naukowym GUS (https://nauka.stat.gov.pl/), który powstał w celu upowszechniania wyników badań prowadzonych w instytucji. 

Kolejna prezentacja dotyczyła działalności wydawniczej Instytutu Historii Ukrainy Narodowej Akademii Nauk Ukrainy. Informacje na temat czasopisma „The International Relations of Ukraine: Scientific Searches and Findings” (http://mzu.history.org.ua/index.php/MZU/about) przygotował Stepan Vidnyanskyj, a przetłumaczył na język polski Krzysztof Siewicz. W latach 1991-2021 w 30 numerach pisma ukazało się ponad 650 artykułów. Od 2016 roku pismo jest udostępniane w CEJSH, a obecnie także w Bibliotece Nauki. Prezentacja podkreślała rolę międzynarodowej współpracy oraz szerokiego rozpowszechniania i promocji publikacji z wykorzystaniem otwartego dostępu.

Wystąpienie Aleksandry Szulc z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu skupiało się na PRESSto (https://pressto.amu.edu.pl/), platformie otwartych czasopism naukowych UAM umożliwiającej prowadzenie projakościowej polityki w zakresie upowszechniania publikacji. Platforma jest istotnym narzędziem realizacji strategii UAM na lata 2020-2030, która uwzględnia otwartą naukę i podnoszenie jakości publikacji. Czasopisma udostępniane są na PRESSto w modelu diamentowym, a 73 czasopisma bezpośrednio z platformy importowane są do Biblioteki Nauki. 

Jako kolejna wystąpiła Monika Małecka-Krawczyk z Biura Upowszechniania i Promocji Nauki Polskiej Akademii Nauk. Prezentacja skupiała się na sposobie wdrażania otwartego dostępu poprzez Czasopisma PAN (https://www.czasopisma.pan.pl/). Biuro współpracuje z redakcjami czasopism, kładąc szczególny nacisk na podpisywanie z autorami artykułów odpowiednich umów, stosowanie wolnych licencji czy wprowadzanie czasopism do DOAJ. Podczas prezentacji poruszona została także kwestia relacji pomiędzy Biblioteką Nauki a bazą CEJSH.

Działalność Wydawnictw Uniwersytetu Warszawskiego (https://www.wuw.pl/) przedstawiła Beata Jankowiak-Konik, która skupiła się na omówieniu różnych modeli finansowania czasopism i monografii w otwartym dostępie, a także zaprezentowała statystyki dotyczące pobrań i popularności wydawanych publikacji. Otwarty dostęp ma istotny wpływ na sposób promocji i możliwość szerokiego rozpowszechniania publikacji. 

Jako ostatnia wystąpiła Joanna Brońka z Ośrodka Badawczego Facta Ficta (https://factaficta.org/), który zajmuje się m.in. popularyzacją wyników badań nad kulturą. Cel ten realizowany jest poprzez wykłady, konferencje i publikacje naukowe wydawane w otwartym dostępie. Ośrodek publikuje zarówno monografie naukowe, jak i czasopisma.

Publikacje wydawców dostępne są zarówno na ich stronach bądź platformach wydawniczych, jak i w Bibliotece Nauki. Czasopisma i książki są udostępniane w serwisie na podstawie umów zawartych przez wydawców z ICM UW. Umowy są obustronnie nieodpłatne i niewyłączne, nie ograniczają więc wydawców w możliwościach udostępniania treści również w innych miejscach w Internecie. 

Krzysztof Siewicz, koordynator Biblioteki Nauki, zwraca uwagę na efekt skali: „Serwis gromadzi w jednym miejscu ponad 1600 czasopism oraz 1200 książek, a udostępnia je zgodnie z międzynarodowymi standardami wymiany danych. Dzięki temu zasoby te są bardzo dobrze widoczne dla wyszukiwarek i innych serwisów, w tym specjalistycznych serwisów naukowych. Ma to bezpośrednie przełożenie na widoczność czasopisma, jego cytowalność, a w konsekwencji także na zainteresowanie czytelników i autorów publikacji”. 

Zasoby serwisu są stale rozwijane, a dodatkowe informacje na temat współpracy znaleźć można na stronie Biblioteki Nauki (https://doc.bibliotekanauki.pl/pl/join-publishers/). 

Nagranie webinarium dostępne jest na naszym kanale YouTube.

Ponad 500 000 artykułów naukowych dostępnych jest już w Bibliotece Nauki, największym polskim serwisie bezpłatnie udostępniającym publikacje naukowe. To rezultat naszej wieloletniej współpracy z wydawnictwami naukowymi i bazami dziedzinowymi indeksującymi czasopisma naukowe. W Bibliotece Nauki bezpłatnie udostępniane są pełne teksty artykułów naukowych oraz książek wraz z metadanymi. Publikacje można pobrać w formie plików PDF, bez konieczności zakładania konta czy instalowania dodatkowego oprogramowania. Ponad 40% publikacji wydanych zostało na licencjach Creative Commons, które pozwalają na szerokie rozpowszechnianie i ponowne wykorzystanie artykułów. Podczas ostatniego roku całkowita liczba pobrań plików publikacji przekroczyła 6,5 mln.

Z okazji udostępnienia w serwisie ponad 500 000 artykułów organizujemy webinarium z udziałem przedstawicieli instytucji, które dołączyły do Biblioteki Nauki. Zaprezentują oni swoje doświadczenia z realizacji otwartego dostępu do publikacji oraz prawne, organizacyjne i techniczne aspekty działania w tym modelu.

Webinarium odbędzie się 15 listopada 2022 r. o godz. 12:00.

Uprzejmie prosimy o rejestrację poprzez formularz: https://supercomputingfrontiers.clickmeeting.com/biblioteka_nauki/register

Program wydarzenia: 

12:00 - 12:15 Przywitanie uczestników, prezentacja Platformy Otwartej Nauki ICM UW i Biblioteki Nauki 

12:15 - 12:30 Xawery Stańczyk, Główny Urząd Statystyczny 

12:30 - 12:45 Stepan Vidnyanskyj, Instytut Historii Ukrainy, Narodowa Akademia Nauk Ukrainy 

12:45 - 13:00 Monika Małecka-Krawczyk, Biuro Upowszechniania i Promocji Nauki, Polska Akademia Nauk 

13:00 - 13:15 Aleksandra Szulc, Redakcja PRESSto, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu 

13:15 - 13:30 Beata Jankowiak-Konik, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego 

13:30 - 13:45 Joanna Brońka, Ośrodek Badawczy Facta Ficta 

13:45 - 14:00 Sesja pytań i odpowiedzi 

14:00 zakończenie wydarzenia