Newsletter

Wydarzenia Aktualności

Zapraszamy na kolejne zdalne szkolenia z zakresu obsługi instytucjonalnego repozytorium danych badawczych Uniwersytetu Warszawskiego – "Dane Badawcze UW" (https://danebadawcze.uw.edu.pl/). Webinaria są przeznaczone dla pracowników i doktorantów Uniwersytetu Warszawskiego. Są skróconą wersją serii szkoleń "Repozytorium Dane Badawcze UW – przygotowanie danych i korzystanie z platformy", realizowanych przez ICM UW w styczniu i lutym 2024.

Terminy szkoleń i rejestracja:

9 kwietnia 2024 r. (wtorek), godz. 11:00–12:15. Rejestracja: https://icm.clickmeeting.com/dbuw-20240409/register 

16 kwietnia 2024 r. (wtorek), godz. 15:00–16:15. Rejestracja: https://icm.clickmeeting.com/dbuw-20240416/register 

Szkolenia będą podzielone na dwie części: prezentacja repozytorium (25 minut) oraz instrukcja deponowania przykładowego zbioru danych (25 minut). Zaplanowano również czas na sesję pytań i odpowiedzi.

Szkolenia poprowadzą Agnieszka Cybulska-Phelan i Wojciech Fenrich z Platformy Otwartej Nauki (ICM UW).

Szkolenia organizowane są przez Interdyscyplinarne Centrum Modelowania Matematycznego i Komputerowego Uniwersytetu Warszawskiego we współpracy z Centrum Kompetencji Cyfrowych Uniwersytetu Warszawskiego.

Szkolenia realizowane są w ramach działania I.3.6. "Humanistyka cyfrowa" programu "Inicjatywa Doskonałości – Uczelnia Badawcza".

Kursy z zarządzania danymi badawczymi dostępne na platformie Navoica mają już ponad 3500 uczestników. Naukowcy i data stewardzi chętnie korzystają z przygotowanych materiałów, by poszerzać swoją wiedzę na temat danych badawczych.


Zapotrzebowanie na polskojęzyczne, kompleksowe opracowanie zagadnień dotyczących danych badawczych sukcesywnie rosło w ciągu ostatnich lat, co było związane m.in. z pojawianiem się nowych wymogów instytucji finansujących badania naukowe.

W odpowiedzi na tę potrzebę eksperci z Platformy Otwartej Nauki ICM UW przygotowali na zlecenie NCN cztery kursy typu MOOC, które pozwalają zdobyć wiedzę z zakresu zarządzania danymi badawczymi na poziomie podstawowym i średnio zaawansowanym zarówno osobom prowadzącym badania naukowe, jak i kadrze wspierającej badaczy. Kursy zostały udostępnione bezpłatnie na platformie Navoica w październiku 2023 r.

Zarówno treści zawarte w kursach, jak i zdalna forma uczestnictwa zostały pozytywnie przyjęte przez odbiorców. Doceniana jest również możliwość korzystania z forum dyskusyjnego w celu wymiany informacji i zadawania pytań ekspertom.

W dalszym ciągu można dołączyć do kursów - rejestracja będzie otwarta do końca kwietnia, a same kursy dostępne do końca maja 2024 r.

Kurs dla naukowców - poziom podstawowy: https://navoica.pl/courses/course-v1:UniwersytetWarszawski+RDM_03+2023_01/about

Kurs dla naukowców - poziom średnio zaawansowany: https://navoica.pl/courses/course-v1:UniwersytetWarszawski+RDM_04+2023_01/about

Kurs dla data stewardów - poziom podstawowy: https://navoica.pl/courses/course-v1:UniwersytetWarszawski+RDM_01+2023_01/about

Kurs dla data stewardów - poziom średnio zaawansowany: https://navoica.pl/courses/course-v1:UniwersytetWarszawski+RDM_02+2023_01/about 

Zapraszamy na zdalne szkolenia z zakresu obsługi instytucjonalnego repozytorium danych badawczych Uniwersytetu Warszawskiego – "Dane Badawcze UW" (https://danebadawcze.uw.edu.pl/). Webinaria są przeznaczone dla pracowników i doktorantów Uniwersytetu Warszawskiego. Są skróconą wersją serii szkoleń "Repozytorium Dane Badawcze UW – przygotowanie danych i korzystanie z platformy", realizowanych przez ICM UW w styczniu i lutym 2024.

 

Terminy szkoleń i rejestracja:

21 marca 2024 r. (czwartek), godz. 9:30–10:45. Rejestracja: https://icm.clickmeeting.com/dbuw20240321/register 

26 marca 2024 r. (wtorek), godz. 9:30–10:45. Rejestracja: https://icm.clickmeeting.com/dbuw20240326/register 

Szkolenia będą podzielone na dwie części: prezentacja repozytorium (25 minut) oraz instrukcja deponowania przykładowego zbioru danych (25 minut). Zaplanowano również czas na sesję pytań i odpowiedzi.

Szkolenia poprowadzą Agnieszka Cybulska-Phelan i Wojciech Fenrich z Platformy Otwartej Nauki (ICM UW).

 

Szkolenia organizowane są przez Interdyscyplinarne Centrum Modelowania Matematycznego i Komputerowego Uniwersytetu Warszawskiego we współpracy z Centrum Kompetencji Cyfrowych Uniwersytetu Warszawskiego.

Szkolenia realizowane są w ramach działania I.3.6. "Humanistyka cyfrowa" programu "Inicjatywa Doskonałości – Uczelnia Badawcza".

 

2 lipca 2015 roku rozpoczęło funkcjonowanie pierwsze polskie repozytorium danych badawczych - RepOD. 31 lipca 2015 roku na platformie opublikowano pierwszy zbiór danych. Dziś w repozytorium dostępnych jest już ponad tysiąc zbiorów danych badawczych.

 

 

Początki serwisu sięgają czasu, kiedy jeszcze niewiele osób myślało o aktywnym korzystaniu z repozytoriów danych. Obecnie dzielenie się zasobami gromadzonymi i analizowanymi w toku badań naukowych staje się powszechną praktyką, a platformy takie jak RepOD odpowiadają na zapotrzebowanie badaczek i badaczy na ich bezpieczne, długoterminowe i bezpłatne przechowywanie.

Początkowo serwis wykorzystywał oprogramowanie CKAN, zaś w roku 2020 uruchomiono jego nową wersję, opartą o zmodyfikowane w ICM UW oprogramowanie Dataverse. Obecnie wszyscy zainteresowani mogą korzystać z nowoczesnego repozytorium danych badawczych, w pełni zgodnego ze światowymi standardami.

RepOD od początku funkcjonował jako platforma bezpłatna i ogólnodostępna. Wszyscy mogą przeszukiwać i pobierać dostępne zbiory, a po założeniu darmowego konta - również deponować i udostępniać własne dane. Z repozytorium mogą korzystać zarówno indywidualni badacze, jak i instytucje zainteresowane prowadzeniem własnych kolekcji, umożliwiających gromadzenie i udostępnianie w jednym miejscu danych wytwarzanych w ramach badań prowadzonych w konkretnych uczelniach czy instytutach. Bieżącą obsługą repozytorium, w tym dbaniem o jakość gromadzonych zasobów, zajmują się członkowie zespołu Platformy Otwartej Nauki ICM UW. Nadzór merytoryczny nad kolekcjami instytucjonalnymi sprawują same instytucje, przy wsparciu ICM UW. W RepOD funkcjonuje już 28 kolekcji instytucjonalnych.

 

 

Rosnąca świadomość naukowców w zakresie korzyści płynących z udostępniania danych badawczych w sposób otwarty sprawia, że do repozytorium z roku na rok zgłasza się coraz więcej osób chcących zdeponować inne niż publikacje rezultaty pracy badawczej. Naukowcy decydują się na korzystanie z serwisu, by zwiększyć widoczność swoich badań oraz szanse cytowania zbiorów i powiązanych z nimi publikacji. Istotna jest także możliwość jednoznacznego określenia zasad korzystania z danych. Deponując dane w repozytorium naukowcy mogą spełnić wymagania wynikające z polityk instytucji finansujących i czasopism naukowych.

Repozytorium jest dostępne pod adresem https://repod.icm.edu.pl/

 

Join us for a webinar on how to use the instutional Research Data Repository of the University of Warsaw. We will also cover the subject of preparing research data for sharing. The training is intended for research staff and PhD students from the University of Warsaw.

 

Date: March 7th (Thursday), 9:30 am - 1:15 pm

Registration: https://icm.clickmeeting.com/dbuw_eng_20240307/register 

The number of participants is limited. Confirmation of registration will be sent in a separate email.

 

Programme:

Part 1: Preparing research data for sharing (120 mins)

  • Research data - definitions
  • Benefits of research data management
  • Data Management Plan (DMP)
  • Research data in Horizon Europe and NCN grants
  • Selecting and preparing data for sharing
  • Depositing a sample dataset in the repository

 

Break (15 minutes)

Part 2: Legal aspects of sharing research data (90 mins)

  • Research data as subject of legal regulations
  • Sharing research data from an intellectual property law perspective
  • Sharing research data from the perspective of personal data protection
  • Commercialisation of research outputs
  • Using open and free licences (Creative Commons and Open Data Commons)

 

The training will be led by Agnieszka Cybulska and Katarzyna Gaczyńska from the Open Science Platform (ICM UW). There will be time for questions and answers during the meeting.

This webinar is organised by the Interdisciplinary Centre for Mathematical and Computational Modelling at the University of Warsaw in cooperation with the Digital Competence Centre at the University of Warsaw.

The training is delivered as part of Action I.3.6 "Digital Humanities" of the "Excellence Initiative - Research University" programme.

Zapraszamy na zdalne szkolenia z zasad korzystania z platformy "Dane Badawcze UW" – repozytorium instytucjonalnego Uniwersytetu Warszawskiego – oraz przygotowania danych badawczych do udostępniania. Szkolenia są przeznaczone dla pracowników i doktorantów Uniwersytetu Warszawskiego, a odbędą się 13, 21 i 28 lutego oraz 6 marca 2024 za pośrednictwem platformy ClickMeeting.

Terminy szkoleń oraz linki do rejestracji:

 

Liczba miejsc jest ograniczona. Potwierdzenie rejestracji będzie znajdować się w osobnej wiadomości e-mail.

 

Program szkoleń:

Część 1: Przygotowanie danych badawczych do udostępniania (120 minut)

  1. Dane badawcze – definicje.
  2. Korzyści płynące z prawidłowego zarządzania danymi badawczymi.
  3. Plan Zarządzania Danymi (Data Management Plan; DMP).
  4. Dane w Horyzoncie Europa i grantach NCN.
  5. Selekcja i przygotowywanie danych do udostępnienia.
  6. Deponowanie przykładowego zbioru danych w repozytorium "Dane Badawcze UW".

 

Przerwa (15 minut)

Część 2: Prawne aspekty udostępniania danych badawczych (90 minut)

  1. Dane badawcze jako przedmiot regulacji prawnej.
  2. Udostępnianie danych badawczych z perspektywy prawa własności intelektualnej.
  3. Udostępnianie danych badawczych z perspektywy ochrony danych osobowych.
  4. Udostępnianie danych badawczych a komercjalizacja wyników badań naukowych.
  5. Stosowanie wolnych licencji (Creative Commons i Open Data Commons).

 

Szkolenie poprowadzą Agnieszka Cybulska, Wojciech Fenrich i Katarzyna Gaczyńska z Platformy Otwartej Nauki (ICM UW). W czasie szkolenia przewidziany jest czas na pytania i odpowiedzi.

Szkolenie organizowane jest przez Interdyscyplinarne Centrum Modelowania Matematycznego i Komputerowego Uniwersytetu Warszawskiego we współpracy z Centrum Kompetencji Cyfrowych Uniwersytetu Warszawskiego.

Szkolenie realizowane jest w ramach działania I.3.6. "Humanistyka cyfrowa" programu "Inicjatywa Doskonałości – Uczelnia Badawcza".

Publikacje naukowe w Bibliotece Nauki i Repozytorium CeON

Serwis Biblioteka Nauki niezmiennie zapewnia łatwy, trwały i bezpłatny dostęp do publikacji naukowych - obecnie do 547 540 artykułów z 1664 czasopism oraz do 1525 książek. 44% wszystkich publikacji i 67% publikacji, które pojawiły się w serwisie w 2023 roku, jest dostępnych na licencjach Creative Commons.

Zasoby Biblioteki Nauki cieszą się bardzo dużym zainteresowaniem czytelników: liczba pobrań publikacji w ciągu ostatniego roku wyniosła ponad 12,5 miliona.

W 2023 roku do Biblioteki Nauki dołączyło 38 nowych czasopism i 7 wydawców książkowych. Cieszy nas szczególnie rosnące zainteresowanie otwartym udostępnianiem książek naukowych.  Wśród instytucji, które w 2023 roku dodały najwięcej książek, są Uniwersytet Łódzki, Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie i Instytut Historyczny Uniwersytetu Warszawskiego, a najchętniej pobieraną książką był podręcznik dla studentów kierunków medycznych, Fizjoterapia i leczenie w wybranych jednostkach chorobowych w obrębie ośrodkowego układu nerwowego: rozważania teoretyczne i zalecenia praktyczne (red. A. Brzęk, E. Krzystanek, J. Siuda).

Najczęściej pobierane książki:

Tytuł książki

Liczba pobrań

Fizjoterapia i leczenie w wybranych jednostkach chorobowych w obrębie ośrodkowego układu nerwowego: rozważania teoretyczne i zalecenia praktyczne. Podręcznik dla studentów kierunków medycznych, w tym fizjoterapii i lekarskiego

9119

Rachunkowość w jednostkach samorządu terytorialnego. Plany kont, ewidencja, sprawozdawczość

5747

Słownik sloganów reklamujących polskie marki terytorialne, t. 1, Polska i województwa

4997

 

Najczęściej pobierane rozdziały książek:

Książka

Rozdział

Liczba pobrań

Fizjoterapia i leczenie w wybranych jednostkach chorobowych w obrębie ośrodkowego układu nerwowego: rozważania teoretyczne i zalecenia praktyczne. Podręcznik dla studentów kierunków medycznych, w tym fizjoterapii i lekarskiego

Fizjoterapia pacjentów po udarze mózgu

1419

Fizjoterapia i leczenie w wybranych jednostkach chorobowych w obrębie ośrodkowego układu nerwowego: rozważania teoretyczne i zalecenia praktyczne. Podręcznik dla studentów kierunków medycznych, w tym fizjoterapii i lekarskiego

Rola układu nerwowego w patofizjologii człowieka

1277

Neurocybernetyka teoretyczna

Budowa układu nerwowego zwierząt i ludzi

1205

 

Najczęściej pobierane artykuły:

Czasopismo

Wydanie

Artykuł

Liczba pobrań

International Letters of Natural Sciences

2014/03

Water pollution: sources, effects, control and management

30587

Bezpieczeństwo i Technika Pożarnicza

2010/1

Rodzaje i źródła zagrożeń bezpieczeństwa

13418

Bezpieczeństwo i Technika Pożarnicza

2010/2

Zarządzanie zasobami ludzkimi przedsiębiorstwa

11124

 

Dynamicznie rozwija się także Repozytorium CeON, w którym badacze i badaczki deponują i udostępniają własne prace naukowe - zawiera już ponad 21 600 publikacji.

Zbiory danych i kolekcje instytucjonalne w Repozytorium Otwartych Danych

Z końcem roku 2023 w Repozytorium Otwartych Danych aktywnie funkcjonuje już 25 kolekcji polskich instytucji naukowych, a kolejne instytucje dołączają do Repozytorium. Liczba wszystkich udostępnionych w serwisie zbiorów danych przekroczyła 850 - to wzrost o ponad 500 zbiorów w ciągu roku. Rosnące zainteresowanie deponowaniem danych badawczych w zaufanych serwisach, takich jak RepOD, oraz wysoka jakość udostępnianych danych sprawiają, że zasoby Repozytorium nie tylko stają się coraz bogatsze, lecz także są coraz szerzej wykorzystywane: w mijającym roku pliki z danymi pobrano prawie 90 000 razy.

Szczególnie satysfakcjonująca jest współpraca z administratorami kolekcji instytucjonalnych, którzy odpowiadają za weryfikację zbiorów deponowanych przez badaczy i badaczki z ich jednostek; to w dużej mierze dzięki tym osobom zasoby Repozytorium tak szybko się powiększają. Codzienna praca przy weryfikacji zbiorów bywa czasochłonna, a osoby nadzorujące kolekcje instytucjonalne często łączą opiekę nad zbiorami z pełnieniem innych funkcji w swoich jednostkach - tym bardziej doceniamy ich wkład w rozwój serwisu.

 

 

laczny rozmiar plikow

Pierwsze w Polsce internetowe kursy z zarządzania danymi badawczymi

W mijającym roku kontynuowaliśmy intensywne działania edukacyjne i szkoleniowe, między innymi tworząc na zlecenie Narodowego Centrum Nauki internetowe kursy z zarządzania danymi badawczymi. Kursy typu MOOC zostały udostępnione na platformie Navoica w październiku i cieszą się dużą popularnością wśród naukowców i data stewardów. Do tej pory zapisało się na nie prawie 2800 osób.

Dwa kursy są przeznaczone dla naukowców, którzy na co dzień pracują z danymi badawczymi. Mają na celu przekazanie uczestnikom wszechstronnej wiedzy na temat zarządzania danymi oraz wykształcenie umiejętności i kompetencji pozwalających na wykorzystanie tej wiedzy w praktyce, czyli sprawne zarządzanie danymi podczas realizacji projektów badawczych. Kursy dostępne są na poziomie podstawowym i średnio zaawansowanym.

Kolejne dwa kursy przeznaczone są dla data stewardów, którzy wspierają naukowców w zarządzaniu danymi badawczymi. Ich uczestnicy poznają najważniejsze zadania data stewardów oraz umiejętności niezbędne do ich realizacji, a także sposoby na usprawnienie zarządzania danymi w projektach i instytucjach naukowych. Również kursy dla data stewardów dostępne są na poziomie podstawowym i średnio zaawansowanym.

W procesie tworzenia kursów przygotowaliśmy wiele materiałów tekstowych i prezentacji multimedialnych, przeprowadziliśmy rozmowy z ekspertkami i ekspertami na co dzień zajmującymi się zagadnieniami istotnymi dla zarządzania danymi badawczymi, a także prowadziliśmy webinaria dla naukowców i data stewardów.

Na platformie Navoica staramy się również tworzyć przestrzeń do dyskusji na tematy związane z zarządzaniem danymi badawczymi oraz odpowiadać na pojawiające się pytania i wątpliwości.

Szkolenia z zakresu otwartej nauki

W 2023 roku organizowaliśmy również inne szkolenia dotyczące otwartej nauki, w większości w formie zdalnej. Przeprowadziliśmy m.in. 10 szkoleń z zakresu zarządzania danymi badawczymi, a także webinaria przybliżające działanie i obsługę Repozytorium Otwartych Danych oraz aspekty związane z przygotowaniem planu zarządzania danymi i udostępnianiem danych badawczych w sposób umożliwiający ich ponowne wykorzystanie. W sumie w szkoleniach wzięło udział ponad 1600 osób.

Projekty europejskie i działalność ekspercka

W mijającym roku byliśmy zaangażowani w szereg inicjatyw europejskich. ICM UW uczestniczyło w realizacji projektów OpenAIRE Nexus, FAIRCORE4EOSC, EOSC Future, SciLake i CRAFT-OA, rozwijających europejską infrastrukturę i usługi otwartej nauki w ramach EOSC i OpenAIRE. Kontynuowaliśmy prace w ramach grup zadaniowych EOSC Association, które wypracowują rozwiązania dla realizacji strategicznego planu badań i innowacji EOSC. Braliśmy też udział w pracach grupy eksperckiej Komisji Europejskiej National Points of Reference on Scientific Information.

ICM dla EOSC

Zbudowanie i wdrożenie infrastruktury wspomagającej dla EOSC, zapewniającej dostęp do bogatego portfolio danych zgodnych z zasadami FAIR i profesjonalnych, interoperacyjnych usług wysokiej jakości w zakresie obliczeń, przetwarzania, analizy i przechowywania danych - to cel zamówienia publicznego EOSC w programie Horyzont Europa. ICM UW znalazło się wśród zwycięzców przetargu. Konsorcjum Open Science Agora, do którego należymy, ma zapewnić profesjonalnie zarządzane usługi dla podstawowych komponentów węzła EOSC EU.

Zapraszamy na zdalne szkolenia z zarządzania danymi badawczymi dla pracowników i doktorantów Uniwersytetu Warszawskiego, które odbędą się 20, 21, 28 listopada i 4 grudnia 2023 za pośrednictwem platformy ClickMeeting.

Terminy szkoleń oraz linki do rejestracji:

Liczba miejsc jest ograniczona. Potwierdzenie rejestracji będzie znajdować się w osobnej wiadomości e-mail.

Program szkoleń:

Część 1: Przygotowanie danych badawczych do udostępniania

  1. Dane badawcze – definicje
  2. Korzyści płynące z prawidłowego zarządzania danymi badawczymi
  3. Plan Zarządzania Danymi (Data Management Plan; DMP)
  4. Dane w Horyzoncie Europa i grantach NCN
  5. Selekcja i przygotowywanie danych do udostępnienia
  6. Deponowanie przykładowego zbioru danych


Przerwa (15 minut)

Część 2: Prawne aspekty udostępniania danych badawczych

  1. Dane badawcze jako przedmiot regulacji prawnej
  2. Udostępnianie danych badawczych z perspektywy prawa własności intelektualnej
  3. Udostępnianie danych badawczych z perspektywy ochrony danych osobowych
  4. Udostępnianie danych badawczych a komercjalizacja wyników badań naukowych
  5. Stosowanie wolnych licencji (Creative Commons i Open Data Commons)


Szkolenie poprowadzą Agnieszka Cybulska, Wojciech Fenrich i Katarzyna Gaczyńska z Platformy Otwartej Nauki (ICM UW). W czasie szkolenia przewidziany jest czas na pytania i odpowiedzi.

Szkolenie organizowane jest przez Interdyscyplinarne Centrum Modelowania Matematycznego i Komputerowego Uniwersytetu Warszawskiego we współpracy z Centrum Kompetencji Cyfrowych Uniwersytetu Warszawskiego.

Szkolenie realizowane jest w ramach działania I.3.6. "Humanistyka cyfrowa" programu "Inicjatywa Doskonałości – Uczelnia Badawcza".

Zapraszamy na zdalne szkolenia z zarządzania danymi badawczymi dla pracowników i doktorantów Uniwersytetu Warszawskiego, które odbędą się 31 października i 7 listopada 2023 r. w godz. 10:00  – 13:15 za pośrednictwem platformy ClickMeeting.

Rejestracja:

Liczba miejsc jest ograniczona. Potwierdzenie rejestracji będzie znajdować się w osobnej wiadomości e-mail.

Program szkoleń:

10:00 – 11:30 Część 1: Przygotowanie danych badawczych do udostępniania

  1. Dane badawcze – definicje
  2. Korzyści płynące z prawidłowego zarządzania danymi badawczymi
  3. Plan Zarządzania Danymi (Data Management Plan; DMP)
  4. Dane w Horyzoncie Europa i grantach NCN
  5. Selekcja i przygotowywanie danych do udostępnienia


11:30 – 11:45 Przerwa

11:45 – 13:15 Część 2: Prawne aspekty udostępniania danych badawczych

  1. Dane badawcze jako przedmiot regulacji prawnej
  2. Udostępnianie danych badawczych z perspektywy prawa własności intelektualnej
  3. Udostępnianie danych badawczych z perspektywy ochrony danych osobowych
  4. Udostępnianie danych badawczych a komercjalizacja wyników badań naukowych
  5. Stosowanie wolnych licencji (Creative Commons i Open Data Commons)


Szkolenie poprowadzą Agnieszka Cybulska, Wojciech Fenrich i Katarzyna Gaczyńska z Platformy Otwartej Nauki (ICM UW). W czasie szkolenia przewidziany jest czas na pytania i odpowiedzi.

Szkolenie organizowane jest przez Interdyscyplinarne Centrum Modelowania Matematycznego i Komputerowego Uniwersytetu Warszawskiego we współpracy z Centrum Kompetencji Cyfrowych Uniwersytetu Warszawskiego.

Szkolenie realizowane jest w ramach działania I.3.6. "Humanistyka cyfrowa" programu "Inicjatywa Doskonałości – Uczelnia Badawcza".