Wydarzenia Aktualności

Serdecznie zapraszamy na kolejne warsztaty z zarządzania danymi badawczymi (Research Data Management; RDM), organizowane przez Platformę Otwartej Nauki działającą w ramach ICM na Uniwersytecie Warszawskim. Warsztaty odbędą się w dwóch terminach do wyboru: we środę, 9 grudnia 2015, oraz w piątek, 11 grudnia, w godzinach 10:00-14:00, w siedzibie ICM UW w Warszawie (ul. Prosta 69, V p.).

Warsztaty poprowadzi dr Marta Hoffman-Sommer z PON. Przeznaczone są dla doktorantów i badaczy ze wszystkich dziedzin nauki.

W czasie warsztatów omówione zostaną następujące tematy:
– Co to są dane badawcze i jakie są korzyści z prawidłowego zarządzania danymi badawczymi?
– Na co zwracać uwagę przy wybieraniu i przygotowywaniu danych do przechowywania i/lub udostępniania?
– Kwestie prawne związane z udostępnianiem danych
– Jak przygotować Plan Zarządzania Danymi (Data Management Plan; DMP)?

Warsztaty będą się składać zarówno z zajęć teoretycznych, jak i z ćwiczeń praktycznych (praca w grupach, wspólne dyskusje). Zajęcia będą się odbywać po polsku, ale niektóre wykorzystywane w czasie zajęć materiały (np. przykładowe zbiory danych lub plany zarządzania danymi) mogą być w języku angielskim.

Wszystkich zainteresowanych prosimy o rejestrację przez formularz zgłoszeniowy.
Warsztaty są bezpłatne. Liczba miejsc jest ograniczona – o przyjęciu na warsztaty decydować będzie kolejność zgłoszeń.

Program warsztatów:
10:00 – 10:30    Co to są dane badawcze i jakie są korzyści z przemyślanego zarządzania danymi badawczymi?
10:30 – 11:45    Selekcja i przygotowanie danych do przechowywania i archiwizacji
(ćwiczenie praktyczne)
11:45 – 12:15    Przerwa
12:15 – 12:45    Kwestie prawne związane z udostępnianiem danych
12:45 – 14:00    Jak przygotować Plan Zarządzania Danymi? (ćwiczenie praktyczne)

Zakończył się Open Access Week (OAW), znany w Polsce jako Tydzień Otwartej Nauki, który w tym roku odbywał się pod hasłem „Otwartość dla współpracy” („Open for Collaboration”).  Platforma Otwartej Nauki właczyła się w jego obchody inicjując nowe działania i wspierając aktywności innych instytucji.

Open Access Week to nie tylko różnorodne wydarzenia, ale również premiery materiałów edukacyjnych dotyczących otwartości w nauce. W tym roku Platforma Otwartej Nauki przygotowała krótki film promujący otwieranie danych badawczych - "Otwarte dane, lepsza nauka" - w którym o dzieleniu się danymi mówią eksperci w zakresie ich przechowywania, przetwarzania i udostępniania: Tim Smith (CERN), Mark Thorley (RCUK), Kevin Ashley (DCC) oraz Mark Parsons (RDA).

W środę 21 października 2015 odbyło się współorganizowane przez Bibliotekę Uniwersytecką w Warszawie, Obywateli Nauki, Laboratorium Cyfrowe Humanistyki UW i Platformę Otwartej Nauki seminarium dla doktorantów: „Publikuj i nie zgiń. Jak publikować, aby być widocznym i wspierać swoją karierę”. Było one poświęcone kierunkom rozwoju komunikacji naukowej, a także praktycznym kwestiom dotyczącym publikowania i zwiększania oddziaływania artykułów oraz wyników badań, ze szczególnym uwzględnieniem otwartego dostępu. Seminarium poprowadzili dr hab. Aneta Pieniądz, reprezentująca ruch Obywatele Nauki oraz Lidia Stępińska-Ustasiak, Michał Starczewski i dr Marta Hoffman-Sommer z PON. Wzięło w nim udział około 70 uczestników. Zainteresowanie wydarzeniem było bardzo duże; liczba zarejestrowanych osób była większa niż możliwości, jakie dawała sala, więc seminarium w tej samej formule będzie powtórzone 19 listopada.

Podczas OAW członkowie zespołu PON wzięli udział w kilku organizowanych w Polsce i za granicą wydarzeniach. 20 października dr Marta Hoffman-Sommer zaprezentowała nowo powstałe Repozytorium Otwartych Danych RepOD na Seminarium Open Access, organizowanym  – jak co roku – przez Uniwersytet Łódzki. W seminarium wzięło udział kilkadziesiąt osób, przede wszystkim studentów i pracowników Uniwersytetu Łódzkiego. Wśród prelegentów znaleźli się również Paweł Krajewski z Instytutu Genetyki Roślin PAN w Poznaniu, Katarzyna Kurowska z Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Łódzkiego oraz Emilia Karwasińska z Biblioteki Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Oprócz prezentacji i dyskusji w ramach seminarium odbyły się także warsztaty z prawa autorskiego, prowadzone przez dra Krzysztofa Kurosza z Katedry Prawa Cywilnego Uniwersytetu Łódzkiego. 

21 października w Poczdamie dr Marta Hoffmann-Sommer poprowadziła zajęcia na temat otwartego dostępu do publikacji naukowych i danych badawczych. Odbyły się one w ramach warsztatów przeznaczonych dla młodych badaczy z poczdamskiego GFZ German Research Centre for Geosciences.

22 października Lidia Stępińska-Ustasiak i Michał Starczewski poprowadzili spotkanie na temat otwartego dostępu w Akademii Pedagogiki Specjalnej. „Otwieranie nauki – co może się wydarzyć, kiedy publikacje i dane naukowe będą dostępne dla wszystkich?” – taki temat zachęcił do przyjścia i udziału w dyskusji pracowników i studentów APS. Wśród poruszonych zagadnień znalazły się nie tylko podstawowe narzędzia wspierające otwarty dostęp, takie jak otwarte repozytoria, czy kwestie prawne, ale również możliwości wykorzystywania portali społecznościowych dla naukowców w celu dynamizacji dyskusji i wymiany wiedzy. Październikowe spotkanie w APS nie będzie ostatnim. W niedługim czasie odbędzie się szkolenie dla doktorantów tej uczelni, dotyczące otwartej nauki.

Polskie obchody OAW koordynowała Koalicja Otwartej Edukacji (KOED), w pracach której Platforma Otwartej Nauki aktywnie uczestniczy. Patronatem objęła je Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego, prof. Lena Kolarska-Bobińska.

Instytut Slawistyki PAN zaprosił Koalicję Otwartej Edukacji do przedstawienia pracownikom Instytutu zagadnień dotyczących otwartych modeli komunikacji naukowej oraz związanych z nimi kwestii prawnych. Spotkanie, które odbyło się 5 listopada 2015 r., poprowadzili Michał Starczewski z PON oraz Marcin Wilkowski, reprezentujący KOED.

Instytut Slawistyki ma doświadczenie w otwartym udostępnianiu prac naukowych: prowadzi własną platformę otwartych czasopism, wykorzystującą oprogramowanie Open Journal Systems, za pomocą której udostępnia 8 periodyków, oraz repozytorium slawistyczne (jedno z nielicznych w Polsce repozytoriów dziedzinowych) iReteslaw, oparte na oprogramowaniu DSpace. W czasie spotkania poruszone zostały takie kwestie, jak motywy publikowania prac naukowych czy metody sprawienia, by treści były nie tylko dostępne, ale także widoczne w internecie. Wiele uwagi poświęcone zostało regulacjom prawnoautorskim, co doprowadziło do postawienia pytania o potrzebę stosowania licencji Creative Commons w nauce.

Bezpośrednim bodźcem do zorganizowania spotkania było przyjęcie przez MNiSW dokumentu “Kierunki rozwoju otwartego dostępu do publikacji i badań naukowych w Polsce” oraz wprowadzenie zmian w sprawozdaniach z działalności instytucji naukowych w systemie POL-on.

4 listopada 2015 r. odbyła się czwarta edycja międzynarodowej konferencji CopyCamp, poświęcona społecznym aspektom prawa autorskiego. Jak co roku, CopyCamp umożliwił dyskusję przedstawicieli różnych środowisk: twórców, prawników, przedstawicieli instytucji kultury i nauki. Obecni byli zarówno zwolennicy radykalnej reformy prawa autorskiego, jak i obrońcy status quo. W konferencji, która zdobyła już status znaczącego wydarzenia na arenie międzynarodowej, wzięło w tym roku udział ok. 50 prelegentów oraz ponad 450 słuchaczy.

Do Warszawy nie dotarł niestety Lev Manovich, który jako gość specjalny miał wygłosić wykład inaugurujący. Zastąpił go jednak Ian Hargreaves, profesor z Cardiff University, a w przeszłości m.in. redaktor naczelny “Independent” i “New Statesman”. Przedstawił on efekty pracy komisji, która zarekomendowała wprowadzenie zmian do brytyjskiego prawa autorskiego. Po wykładzie inaugurującym konferencja toczyła się w dwu równoległych sesjach. Wystąpienia zostały podzielone na 8 ścieżek tematycznych, m.in. “Przyszłość prawa autorskiego”, “O debacie prawnoautorskiej”, “Prawo autorskie i jego egzekwowanie”. 10-minutowe wystąpienia pozwalały zwięźle przedstawić stanowisko prelegentów. Można było zapoznać się z postulatami drastycznej zmiany zasad ochrony twórczości (“Spalmy konwencję berneńską!”, Walter van Holst) czy koncepcją płacenia za dobra kultury tak, jak za wodę w kranie, co mają wcielać w życie serwisy typu Spotify (“Music like water”, Ewa Laskowska, Grzegorz Mania). Powracał wielokrotnie wątek debaty prawnoautorskiej, toczonej przy okazji prac nad regulacjami europejskimi zarówno w Parlamencie, jak i Komisji (m.in. nagranie Julii Redy, posłanki w Parlamencie z ramienia Partii Piratów) oraz przy kolejnym orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości UE.

Michał Starczewski z PON mówił o prawie autorskim w systemie nauki i o narzędziach prawnoautorskich, z których korzystają naukowcy dążący do jak najszerszego udostępnienia swoich publikacji.

Nagrania video ze wszystkich wystąpień zostaną udostępnione na stronie CopyCamp. Organizatorem CopyCamp jest fundacja Nowoczesna Polska. Platforma Otwartej Nauki i ICM UW objęły patronat merytoryczny nad wydarzeniem.

Foto: Konrad Kultys, CC BY-SA 4.0 http://copycamp.pl/info/copycamp-2015-galeria-zdjec/ 

Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie, Obywatele Nauki, Laboratorium Cyfrowe Humanistyki UW i Platforma Otwartej Nauki zapraszają doktorantów na seminarium „Publikuj i nie zgiń. Jak publikować, aby być widocznym i wspierać swoją karierę”. Celem szkolenia jest zapoznanie uczestników z wiedzą na temat kierunków rozwoju komunikacji naukowej, a także z praktycznymi kwestiami dotyczącymi publikowania i zwiększania zasięgu swoich artykułów oraz wyników badań. Szczególną uwagę prowadzący poświęcą otwartemu dostępowi do treści naukowych (Open Access). Jest to druga edycja seminarium zorganizowana w odpowiedzi na duże zainteresowanie pierwszą, która odbywała się w ramach światowych obchodów Open Access Week.

Seminarium odbędzie się 19.11.2015 października w Bibliotece Uniwersyteckiej w Warszawie, w sali 256, w godzinach 10.00 – 13.00.

W trakcie seminarium przedstawione zostaną następujące zagadnienia:

- Rola publikowania w życiu naukowca

- Po co naukowiec publikuje – oczywiste i mniej oczywiste powody publikowania

- Jak wybrać miejsce publikacji i czym się kierować

- Jak zwiększać zasięg swoich publikacji

- Co to jest otwarty dostęp

- Czemu i komu służy otwartość w nauce

- Jak można realizować otwarty dostęp – czym są zielona i złota droga

- Otwarte czasopisma w Polsce i na świecie

- Otwarte repozytoria instytucjonalne i dziedzinowe

- Licencje Creative Commons w nauce

- Korzystanie z otwartych treści naukowych

- Otwarte dane badawcze – gdzie szukać, jak udostępniać własne zbiory danych

Prosimy o rejestrację poprzez formularz zgłoszeniowy.

Decyduje kolejność zgłoszeń. Prosimy je nadsyłać do 16 października 2015.

W drugiej połowie października trenerzy Platformy Otwartej Nauki przeprowadzili w Narodowym Centrum Badań i Rozwoju cykl szkoleń, Szkolenia te były częścią cyklu działań popularyzujących otwartość w nauce realizowanych przez PON, skierowanych do różnych grup interesariuszy. W 2015 odbyły się szkolenia dla wydawców czasopism naukowych, radców prawnych zrzeszonych w warszawskiej Izbie Radców Prawnych, doktorantów oraz Narodowego Centrum Nauki.

Szkolenia przygotowane z myślą o pracownikach Narodowego Centrum Badań i Rozwoju obejmowały kwestie związane z infrastrukturą otwartego dostępu w Polsce i na świecie, trendami w rozwoju komunikacji naukowej, otwieraniem danych badawczych czy prawnymi aspektami otwartej nauki. Omówione zostały również wybrane polityki otwartego dostępu instytucji finansujących badania na świecie w tym National Instiitutes of Health i Komisji Europejskiej. Największe zainteresowanie uczestników wzbudziły kwestie prawne związane z komercjalizacją i patentowaniem w kontekście otwartego dostępu. W zajęciach wzięło udział około 60 pracowników NCBiR. Ze względu na specyfikę potrzeb różnych działów Centrum, uczestnicy zostali podzieleni na trzy grupy szkoleniowe.

Niebawem odbędą się kolejne spotkania na temat otwartego dostępu. Już 19 listopada odbędzie się kolejna edycja seminarium dla doktorantów „Publikuj i nie zgiń – czyli jak publikować, aby wspierać swoją karierę”. Seminarium jest odpowiedzią na zainteresowanie doktorantów wydarzeniem, które odbyło się 21 października – nie wszyscy chętni mogli w nim uczestniczyć, więc został wyznaczony kolejny termin. Seminarium jest organizowane przez PON wraz z Obywatelami Nauki, Laboratorium Cyfrowym Humanistyki UW oraz BUW.

Niebawem PON przeprowadzi również seminarium dla doktorantów Akademii Pedagogiki Specjalnej.

W Deutsche GeoForschungsZentrum GFZ w Poczdamie odbyły się w dniach 21-23 października 2015 kolejne warsztaty z programowania dla młodych badaczy. Tym razem zajęcia były przeznaczone dla osób, które już posiadają podstawowe umiejętności programistyczne. Oprócz nauki dobrych praktyk programistycznych, ważnym elementem warsztatów były również kwestie związane z otwartą nauką: otwarte udostępnianie danych badawczych, a w szczególności udostępnianie powstałego w ramach badań naukowych oprogramowania.

Część programistyczna warsztatów była prowadzona przez instruktorów organizacji Software Carpentry: Husseina El-Sayeda i Petera Steinbacha, natomiast część związana z otwartym udostępnianiem wyników badań naukowych została zorganizowana w ramach działań finansowanego przez Komisję Europejską projektu FOSTER (Facilitate Open Science Training for European Research). Tę część warsztatów prowadziła Marta Hoffman-Sommer z ICM – polskiego partnera FOSTER. Ostatnią część, poświęconą udostępnianiu oprogramowania, prowadził organizator warsztatów, Martin Hammitzsch z GFZ German Research Centre for Geosciences w Poczdamie.

W całości warsztatów nacisk był położony na naukę dobrych praktyk w programowaniu w nauce. Program obejmował analizę baz danych, podstawy dobrych praktyk w inżynierii oprogramowania, metody bezpiecznego, odpornego na błędy – „defensywnego” – tworzenia oprogramowania, oraz zarządzanie wersjonowaniem oprogramowania. Ostatni dzień warsztatów koncentrował się na zarządzaniu danymi badawczymi i udostępnianiu danych i oprogramowania.

20 października 2015 Biblioteka Uniwersytetu Łódzkiego zorganizowała VI Seminarium Open Access w ramach Międzynarodowego Tygodnia Otwartej Nauki 2015. W seminarium wzięło udział kilkadziesiąt osób – przede wszystkim studentów i pracowników Uniwersytetu Łódzkiego. Platformę Otwartej Nauki reprezentowała Marta Hoffman-Sommer, która mówiła o otwieraniu danych badawczych i przedstawiła niedawno uruchomiony serwis RepOD – Repozytorium Otwartych Danych, przeznaczone dla całej polskiej społeczności akademickiej i służące do udostępniania danych naukowych. Wśród prelegentów znaleźli się również Paweł Krajewski z Instytutu Genetyki Roślin PAN w Poznaniu, Katarzyna Kurowska z Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Łódzkiego, oraz Emilia Karwasińska z Biblioteki Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Oprócz prezentacji i dyskusji w ramach seminarium odbyły się także warsztaty z prawa autorskiego, prowadzone przez dra Krzysztofa Kurosza z Katedry Prawa Cywilnego Uniwersytetu Łódzkiego.

Akademia Pedagogiki Specjalnej w Warszawie, najstarsza polska uczelnia pedagogiczna, zaprosiła Platformę Otwartej Nauki, by 22 października 2015 r. z okazji Tygodnia Otwartej Nauki przedstawić kierunki zmian zachodzące w komunikacji naukowej w Polsce i na świecie. „Otwieranie nauki – co może się wydarzyć, kiedy publikacje i dane naukowe będą dostępne dla wszystkich?” – taki temat zachęcił do przyjścia i udziału w dyskusji pracowników i studentów APS. Wśród poruszonych zagadnień znalazły się nie tylko podstawowe narzędzia wspierające otwarty dostęp - takie jak otwarte repozytoria - oraz kwestie prawne, ale również możliwości wykorzystywania portali społecznościowych dla naukowców w celu dynamizacji dyskusji i wymiany wiedzy.

Październikowe spotkanie w APS nie będzie ostatnim. W niedługim czasie odbędzie się szkolenie dla doktorantów tej uczelni, dotyczące otwartej nauki. Będziemy o nim informować w serwisie PON.