Wydawanie czasopisma naukowego wymaga podjęcia decyzji dotyczących uregulowań kwestii prawnoautorskich przez wydawcę i autora. Często praktykowane jest przenoszenie praw majątkowych do artykułu na wydawcę, co jednak pozbawia autora możliwości swobodnego samodzielnego korzystania z jego własnego artykułu. Tymczasem są inne możliwości skutecznego pozyskania praw do opublikowania tekstu przy jednoczesnym zagwarantowaniu autorowi wykorzystania możliwości jakie otwiera współczesna komunikacja. Niewielkie zmiany w praktyce wydawców mogą sprawić, że zarówno autorzy, jak i wydawcy będą mogli legalnie szeroko rozpowszechniać artykuły, zgodnie z obecnie przyjętymi zwyczajami (np. udostępniać w otwartych repozytoriach, albo na portalach społecznościowych takich jak Academia.edu czy ResearchGate).
Tematy te były dyskutowane 19 maja 2015 r. w czasie szkolenia “Prawne aspekty wydawania czasopisma naukowego – perspektywa otwartego dostępu”. Szkolenie w Pałacu Kazimierzowskim na kampusie głównym Uniwersytetu Warszawskiego poprowadził dr Krzysztof Siewicz, specjalista od prawa autorskiego. Ponad 80 uczestników reprezentowało instytucje wydające periodyki naukowe z różnych dyscyplin w całym kraju. Wiele osób poruszało nieraz szczegółowe problemy. Szkolenie przybrało dzięki temu postać żywiołowej niekiedy dyskusji.
Spośród proponowanych wariantów skutecznego uregulowania kwestii prawnoautorskich dr Siewicz omawiał przede wszystkim udzielenie przez autora wydawcy licencji niewyłącznej z możliwością dalszego sublicencjonowania (wystarcza do tego odpowiednio napisany formularz na stronie czasopisma) lub przeniesienie pełni praw majątkowych do utworu na wydawcę przy równoczesnym udzieleniu licencji zwrotnej, w której wydawca udziela autorowi zgody na dalsze rozpowszechnianie treści, np. poprzez zdeponowanie w repozytorium. W tym drugim wariancie potrzebna jest umowa w formie pisemnej z odpowiednimi postanowieniami. Oba warianty pozwalają również na zastosowanie licencji Creative Commons.
W serwisie PON będziemy informować o następnych szkoleniach organizowanych z myślą o wydawcach czasopism.