Podsumowanie webinarium z okazji udostępnienia 500 000 artykułów w Bibliotece Nauki
- 18.11.2022
15 listopada 2022 r. odbyło się webinarium organizowane z okazji udostępnienia w Bibliotece Nauki ponad pół miliona artykułów naukowych. Podczas spotkania zaprezentowany został model funkcjonowania Biblioteki Nauki (https://bibliotekanauki.pl/) oraz działania wydawców korzystających z serwisu, w szczególności w zakresie przyjętych przez nich polityk otwartego udostępniania publikacji, zarówno czasopism naukowych, jak i książek.
Spotkanie otworzyli Jakub Szprot, kierownik zespołu Platformy Otwartej Nauki oraz Krzysztof Siewicz, koordynator Biblioteki Nauki, którzy powitali uczestników i opowiedzieli o współpracy z wydawcami i bazami tematycznymi.
Następnie Xawery Stańczyk z Głównego Urzędu Statystycznego zaprezentował wydawane przez GUS czasopisma i monografie naukowe oraz omówił doświadczenia i wyzwania związane z otwartym publikowaniem, w tym uwarunkowania prawne oraz sposób korzystania z licencji Creative Commons. Informacje o publikacjach znaleźć można w Portalu Naukowym GUS (https://nauka.stat.gov.pl/), który powstał w celu upowszechniania wyników badań prowadzonych w instytucji.
Kolejna prezentacja dotyczyła działalności wydawniczej Instytutu Historii Ukrainy Narodowej Akademii Nauk Ukrainy. Informacje na temat czasopisma „The International Relations of Ukraine: Scientific Searches and Findings” (http://mzu.history.org.ua/index.php/MZU/about) przygotował Stepan Vidnyanskyj, a przetłumaczył na język polski Krzysztof Siewicz. W latach 1991-2021 w 30 numerach pisma ukazało się ponad 650 artykułów. Od 2016 roku pismo jest udostępniane w CEJSH, a obecnie także w Bibliotece Nauki. Prezentacja podkreślała rolę międzynarodowej współpracy oraz szerokiego rozpowszechniania i promocji publikacji z wykorzystaniem otwartego dostępu.
Wystąpienie Aleksandry Szulc z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu skupiało się na PRESSto (https://pressto.amu.edu.pl/), platformie otwartych czasopism naukowych UAM umożliwiającej prowadzenie projakościowej polityki w zakresie upowszechniania publikacji. Platforma jest istotnym narzędziem realizacji strategii UAM na lata 2020-2030, która uwzględnia otwartą naukę i podnoszenie jakości publikacji. Czasopisma udostępniane są na PRESSto w modelu diamentowym, a 73 czasopisma bezpośrednio z platformy importowane są do Biblioteki Nauki.
Jako kolejna wystąpiła Monika Małecka-Krawczyk z Biura Upowszechniania i Promocji Nauki Polskiej Akademii Nauk. Prezentacja skupiała się na sposobie wdrażania otwartego dostępu poprzez Czasopisma PAN (https://www.czasopisma.pan.pl/). Biuro współpracuje z redakcjami czasopism, kładąc szczególny nacisk na podpisywanie z autorami artykułów odpowiednich umów, stosowanie wolnych licencji czy wprowadzanie czasopism do DOAJ. Podczas prezentacji poruszona została także kwestia relacji pomiędzy Biblioteką Nauki a bazą CEJSH.
Działalność Wydawnictw Uniwersytetu Warszawskiego (https://www.wuw.pl/) przedstawiła Beata Jankowiak-Konik, która skupiła się na omówieniu różnych modeli finansowania czasopism i monografii w otwartym dostępie, a także zaprezentowała statystyki dotyczące pobrań i popularności wydawanych publikacji. Otwarty dostęp ma istotny wpływ na sposób promocji i możliwość szerokiego rozpowszechniania publikacji.
Jako ostatnia wystąpiła Joanna Brońka z Ośrodka Badawczego Facta Ficta (https://factaficta.org/), który zajmuje się m.in. popularyzacją wyników badań nad kulturą. Cel ten realizowany jest poprzez wykłady, konferencje i publikacje naukowe wydawane w otwartym dostępie. Ośrodek publikuje zarówno monografie naukowe, jak i czasopisma.
Publikacje wydawców dostępne są zarówno na ich stronach bądź platformach wydawniczych, jak i w Bibliotece Nauki. Czasopisma i książki są udostępniane w serwisie na podstawie umów zawartych przez wydawców z ICM UW. Umowy są obustronnie nieodpłatne i niewyłączne, nie ograniczają więc wydawców w możliwościach udostępniania treści również w innych miejscach w Internecie.
Krzysztof Siewicz, koordynator Biblioteki Nauki, zwraca uwagę na efekt skali: „Serwis gromadzi w jednym miejscu ponad 1600 czasopism oraz 1200 książek, a udostępnia je zgodnie z międzynarodowymi standardami wymiany danych. Dzięki temu zasoby te są bardzo dobrze widoczne dla wyszukiwarek i innych serwisów, w tym specjalistycznych serwisów naukowych. Ma to bezpośrednie przełożenie na widoczność czasopisma, jego cytowalność, a w konsekwencji także na zainteresowanie czytelników i autorów publikacji”.
Zasoby serwisu są stale rozwijane, a dodatkowe informacje na temat współpracy znaleźć można na stronie Biblioteki Nauki (https://doc.bibliotekanauki.pl/pl/join-publishers/).
Nagranie webinarium dostępne jest na naszym kanale YouTube.