Podsumowanie 2019 roku
- 30.12.2019
Otwarte zasoby
Rok 2019 był wyjątkowy dla Biblioteki Nauki, której zasoby rozwijamy we współpracy z bazami bibliograficznymi oraz wydawcami i redakcjami czasopism naukowych. W połowie roku serwis zapewniał otwarty dostęp do ponad 300 tys. artykułów z 1000 czasopism. Z tej okazji 21 października 2019 r. zorganizowaliśmy wydarzenie „Praktyczne perspektywy publikowania naukowego”, którego celem była promocja powiększających się zasobów, poszerzanie wiedzy na temat otwartości, widoczności i jakości czasopism, a także wymiana doświadczeń w gronie redaktorów i wydawców. Aktualnie w Bibliotece Nauki udostępniamy już pełne teksty ponad 320 tys. artykułów z 1010 czasopism naukowych.
W Repozytorium CeON, które daje polskim badaczom możliwość prostego i szybkiego umieszczenia prac naukowych w otwartym dostępie, zdeponowanych zostało w tym roku prawie 2000 nowych dokumentów. Z serwisu skorzystało ponad 11 tys. autorów, którzy udostępnili 16064 utwory, m.in. artykuły, książki, doktoraty czy materiały konferencyjne.
Otwarte zasoby rozwijamy również w serwisie Otwórz Książkę oraz w Repozytorium Otwartych Danych RepOD, w którym dostępnych jest ponad 100 zestawów danych badawczych. Prowadzimy też Agregator CeON, który działa jako wspólny punkt dostępu do zasobów polskich otwartych repozytoriów.
Wiedza i kompetencje
Równolegle do rozwoju infrastruktury i zasobów organizujemy szkolenia, których celem jest zwiększenie wiedzy na temat otwartych modeli komunikacji naukowej. Za cel stawiamy sobie kompleksowe podejście do otwartej nauki, dlatego podczas szkoleń poruszamy zagadnienia prawne, dotyczące m.in. prawa autorskiego, wolnych licencji czy polityk otwartości, oraz praktyczne, obejmujące m.in. dostępne narzędzia i rozwiązania w zakresie otwartych publikacji i danych badawczych. W tym roku nasza działalność szkoleniowa zaprezentowana została jako case study w projekcie „Open Science skilling and training initiatives in Europe” zainicjowanym przez grupę roboczą Digital Skills for Library Staff and Researchers, która działa w ramach stowarzyszenia europejskich bibliotek naukowych LIBER.
W 2019 roku szczególnie interesujący i ważny okazał się dla polskich naukowców temat danych badawczych. W całej Polsce przeprowadziliśmy 15 warsztatów z zarządzania danymi badawczymi, w których udział wzięło w sumie ponad 250 osób: naukowców, bibliotekarzy, pracowników biur prawnych i administracji. Ponad połowa warsztatów zorganizowana została na zaproszenie instytucji z całej Polski, najczęściej bibliotek akademickich.
Wiedzę na temat otwartego dostępu do publikacji i danych badawczych, a także istotnych inicjatyw i wydarzeń w Polsce i na świecie przekazujemy także w serwisie Otwarta Nauka. W tym roku uważnie śledziliśmy m.in. rozwój Planu S, przyjęcie Dyrektywy o otwartych danych i ponownym wykorzystywaniu informacji sektora publicznego, a także dyskusje dotyczące ewaluacji jakości działalności naukowej, które toczyły się m.in. podczas Open Science Fair w Porto.
Nowe projekty
W 2019 roku kontynuowaliśmy realizację projektów finansowanych w ramach Poddziałania 2.3.1. Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa, które rozpoczęły się w połowie 2018 roku.
W ramach projektu Platforma Polskich Publikacji Naukowych prowadzone sa prace programistyczne, których celem jest stworzenie nowej platformy służącej do przechowywania i udostępniania publikacji. Zespół Platformy Polskich Publikacji Naukowych zaprezentował projekt podczas 27. Konferencji Redaktorów Czasopism Akademickich w Kaliszu oraz przeprowadził 5 szkoleń dla redaktorów i wydawców czasopism naukowych. Za realizację projektu odpowiada Interdyscyplinarne Centrum Modelowania Matematycznego i Komputerowego Uniwersytetu Warszawskiego.
W ramach projektu Dziedzinowe Repozytoria Otwartych Danych Badawczych toczą się prace nad uruchomieniem trzech repozytoriów: repozytorium ogólnego przeznaczenia oraz dwóch repozytoriów dziedzinowych, przeznaczonych dla danych społecznych i danych krystalograficznych. W tym roku powstały ponadto broszury informacyjne udostępnione na stronie na licencji CC-BY 4.0, a zimą rozpoczęły się szkolenia z zarządzania danymi badawczymi. Za realizację projektu w ramach Uniwersytetu Warszawskiego odpowiadają Interdyscyplinarne Centrum Modelowania Matematycznego i Komputerowego oraz Instytut Studiów Społecznych im. Roberta Zajonca. Partnerami projektu są Instytut Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk oraz Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu.
Bierzemy ponadto udział w realizacji projektu Udostępnianie cyfrowe zasobów polskich czasopism z nauk przyrodniczych i rolniczych w bazie AGRO, którego liderem jest Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu. Celem projektu jest rozbudowa bazy AGRO poprzez udostępnienie w niej nowych zasobów cyfrowych, w tym digitalizacja wybranych czasopism. Interdyscyplinarne Centrum Modelowania Matematycznego i Komputerowego Uniwersytetu Warszawskiego jest partnerem projektu.