Jednym z priorytetów holenderskiej Prezydencji Rady Unii Europejskiej w pierwszym półroczu 2016 roku jest otwarta nauka. Podkreśleniem znaczenia tego tematu, a także sposobem na nadanie dyskusji o otwartości dodatkowego impetu, była konferencja „Open Science – From Vision to Action”, która odbyła się w Amsterdamie w dniach 4-5 kwietnia 2016 r. Wśród uczestników konferencji znaleźli się reprezentanci najważniejszych grup interesariuszy, w tym politycy i urzędnicy z państw członkowskich. Pierwszego dnia komisarz Carlos Moedas przedstawił stanowisko Komisji Europejskiej w sprawie znaczenia otwartej nauki, odbyły się też dyskusje panelowe z udziałem przedstawicieli różnych interesariuszy. Drugiego dnia odbyło się pięć równoległych sesji tematycznych, podczas których uczestnicy pracowali nad będącym najważniejszym efektem konferencji dokumentem „Amsterdam Call for Action on Open Science” (https://wiki.surfnet.nl/display/OSCFA/Amsterdam+Call+for+Action+on+Open+Science). Zgodnie z deklaracją autorów był to „żywy dokument”, który można było komentować również po zakończeniu konferencji. Pod tekstem zaproponowanym przez organizatorów wywiązała się rzeczywiście żywa dyskusja.

Dokument wyznacza dwa podstawowe cele do osiągnięcia na poziomie europejskim do roku 2020: pełen otwarty dostęp do wszystkich publikacji naukowych oraz wypracowanie fundamentalnie nowego podejścia do ponownego wykorzystania danych badawczych. Osiągnięcie tych dwóch celów uwarunkowane jest przez reformę systemu ewaluacji osiągnięć naukowych oraz uspójnienie polityk otwartości i wymianę dobrych praktyk.
Dokument wskazuje dwanaście konkretnych zadań do wykonania, które zostały podzielone na pięć kategorii, m.in. usuwanie barier, rozwój infrastruktury i stwarzanie zachęt dla rozwoju otwartej nauki. Zadania te dotyczą zarówno aspektów miękkich (przekonywanie i zwiększanie świadomości), jak i twardych (budowa infrastruktury).

Twórcy dokumentu podkreślają znaczenie otwartej nauki dla rozwoju współpracy nauki ze społeczeństwem i biznesem. Duży nacisk został położony na naukę obywatelską; w tym zakresie doniosłą rolę do odegrania ma udostępnianie danych badawczych do ponownego wykorzystania.

Jeżeli chodzi o otwarty dostęp do publikacji, nacisk został położony na rozwój nowych modeli publikowania i współpracę z wydawcami. Postuluje się zapewnienie stabilnych źródeł finansowania APC (Article Processing Charges). W tym kontekście nie zaskakuje brak odniesień do modelu hybrydowego czasopism, który w ostatnim czasie został kilkukrotnie ostro skrytykowany jako najdroższy i przynoszący najmniejsze korzyści [por. http://otwartanauka.pl/blog/1066-rezultaty-brytyjskiej-polityki-open-access].Autorzy dokumentu wskazują na potrzebę szybkiego podejmowania działań i decyzji. Otwarta nauka jest dla Europy szansą na pozostanie w światowej awangardzie oraz na utrzymanie stabilnego wzrostu.

ICM UW na konferencji reprezentowali Wojtek Sylwestrzak i Jakub Szprot.